Herkomst data

De basis voor deze database was de Gulden Librije collectie: een bibliotheek van Nederlandse vertalingen uit de oudheid, die onderdeel uitmaakt van de universiteitsbibliotheek van de KU Leuven. Met hulp van deze bibliotheek is een digitaal gegevensbestand gegenereerd met daarin alle in de catalogus opgenomen gegevens uit deze collectie. Hieruit zijn handmatig de voor deze database relevante gegevens geselecteerd. Na geautomatiseerde invoer van deze gegevens in de database zijn de data handmatig nagelopen, gecorrigeerd en aangevuld. Het referentiewerk bij uitstek voor deze correctie en aanvulling was het zeer nuttige (maar verouderde: 1992) boek De oudheid in het Nederlands van Patrick de Rynck en Andries Welkenhuysen (inmiddels vrij raadpleegbaar via de digitale bibliotheek der Nederlandse letteren). De aanvulling van Andries Welkenhuysen was eveneens van grote waarde: Klassieke Vertalingen 1992-2003. Repertorium en bibliografische gids (2003).[1] Beide werken beslaan overigens de periode tot en met keizer Justinianus (527-565). Voor de periode vanaf de tweede helft van de zesde eeuw was ons geen (enigszins compleet) overzicht bekend.[2] Voor de niet-Latijnse teksten waren zulke overzichten evenmin voorhanden.

Ter aanvulling op deze gegevens zijn de tijdschriften Hermeneus en Lampas vanaf 2002 tot heden nagelopen op relevante vertalingen. Zeer kleine, één- of tweeregelige, vertalingen zijn niet opgenomen, evenmin als vertalingen die worden geciteerd uit andere publicaties. Overige aanvullingen berusten op de toevallige kennis van de inhoudelijke eindverantwoordelijken voor de database, die haar ook bijhoudt door nieuwe verschenen vertalingen aan te vullen.

Wat betreft de eigenlijke vertalingen zijn, waar mogelijk, alle rechtenvrije vertalingen (vervaardigd door vertalers die uiterlijk in 1953 zijn overleden) digitaal toegevoegd (in een downloadbaar pdf-bestand of via een link naar een stabiele website). Aan de overige vertalingen wordt gewerkt. Incidenteel zijn latere vertalingen beschikbaar wanneer de rechthebbenden daar toestemming voor hebben gegeven.

Alle aanvullingen, correcties e.d. zijn zeer welkom en kunnen aan hen worden doorgegeven!

[1] Uit De Rynck & Welkenhuysen, p. 11: "Ondertussen troosten wij ons met de wetenschap dat deze Gids de eerste poging is om althans voor de Grieks-Romeinse Oudheid een serieuze bibliografie van christelijke vertalingen samen te stellen." Pagina 33 is gewijd aan de vroegchristelijke literatuur: "2. Christelijke auteurs en geschriften. Dit belangrijke deelterrein van de klassieke vertaalactiviteit is tot nog toe bibliografisch grotendeels onontsloten. Enkele verspreide bijdragen die vóór 1965 verschenen, kunnen onvermeld blijven, omdat in 1965-1966 twee proeven werden gepubliceerd die het vorige verwerkten en verbeterden: *S[erroels] (J.)-D[ekkers] (E.), Overzicht van Nederlandse vertalingen van patristische en middeleeuwse geschriften, in: Librije, 1 (1965), p. 2-27, en *Welkenhuysen (A.), Christelijke geschriften in Nederlandse vertaling, in: Librije, 2 (1966), p. 1-17. Maar daarbij is het alsnog gebleven. Onze Gids zal dus voor de bibliografie van christelijke vertalingen ongetwijfeld goede diensten bewijzen." Een oudere lijst met vertalingen van voor 1924 bevat i.t.t. tot de boven genoemde titels geen vroegchristelijke auteurs: Geerebaerts Lijst van de gedrukte NEDERLANDSCHE VERTALINGEN der oude Grieksche en Latijnsche Schrijvers (1924).
[2] Serroels-Dekkers (zie hierboven) lijkt tamelijk beperkt en strekt zich deels uit over voor dit project niet relevante (latere Middeleeuwen) of al gedekte, actuelere (Augustinus) terreinen.