Stichting Oudchristelijke Studiën
Gegevens over de vergaderingen:
De vergaderingen vinden steeds plaats op de tweede zaterdag van maart resp. oktober, ongeveer 10.00-15.00 uur in de Bergkerk in Amersfoort. De eerstvolgende reguliere vergaderingen zullen plaatsvinden op 11 oktober 2025 en 14 maart 2026. Het programma op 11 oktober is als volgt:
10.00-10.30 Inloop met koffie
10.30-12.00 Ochtendlezing: Albert-Kees Geljon (Christelijk Gymnasium)
Het koningschap van Christus: Didymus de Blinde over Psalm 20
Didymus was een 4e-eeuwse navolger van Origenes en is samen met hem veroordeeld in de 6e eeuw. Er zijn daarom nauwelijks geschriften van hem bewaard gebleven. In 1941 werden echter verschillende commentaren van Didymus, geschreven op papyrusbladen, gevonden in Egypte. Een uitgebreid commentaar op Psalmen 20 t/m 44 behoort tot de gevonden geschriften. Deze vondst was des te belangrijker omdat Psalmencommentaren van eerdere exegeten grotendeels verloren zijn gegaan.
In de lezing wordt ingegaan op Didymus’ uitleg van Psalm 20 LXX. Volgens Didymus is de koning, over wie deze Psalm gaat, Christus, die de wereld heeft gered door zijn lijden en sterven. We nemen in vogelvlucht de uitleg vers voor vers door en vergelijken Didymus’ commentaar met een fragment van Eusebius over deze Psalm en met de uitleg van Diodorus van Tarsus. Het blijkt dat deze laatste een Christologische interpretatie afwijst en aan een historische benadering de voorkeur geeft.
12.00-13.15 Middagpauze met lunch
13.15-13.20 In memoriam Jaap van Amersfoort
13.20-13.30 Bestuursmededelingen
13.30-14.45 Middaglezing: prof. dr. Gert Partoens (KU Leuven)
De Homilia in dedicatione ecclesiae werd voor het eerst gepubliceerd in 1929 door de Italiaanse kerkhistoricus Alfonso Maria Riberi in een studie over de Piemontese heilige Dalmazzo en het aan hem gewijde klooster in het Noord-Italiaanse stadje Borgo San Dalmazzo. Riberi schreef de preek toe aan de vijfde-eeuwse bisschop Valerianus van Cimiez, maar deze attributie werd snel afgewezen. Toch bleven onderzoekers de tekst tot vandaag beschouwen als laatantiek (zie b.v. CPL 1004). Deze presentatie op het snijpunt van filologie en de studie van de hagiografie zal echter aantonen dat we te maken hebben met een moderne vervalsing die bedoeling had om de verering van de heilige Dalmazzo in de Late Oudheid te verankeren en te voorzien van het gezag van een vroegchristelijke bisschop uit de nabije omgeving van Borgo San Dalmazzo.